Dziś pod lupę weźmiemy porter bałtycki, przez wielu miłośników dobrego piwa określany mianem piwowarskiego skarbu Polski. Choć ten styl piwny warzony jest nie tylko na terenie Polski, nasi rodzimi piwowarzy radzą sobie z tym doskonale i odnoszą niemałe sukcesy na arenie międzynarodowej. Porter bałtycki zaliczany jest do klasycznych stylów piwa, ze względu na swoją długą i bogatą historię.
Zamiennik imperialnego stoutu
Receptura porteru bałtyckiego rozwinęła się w krajach Morza Bałtyckiego oraz w Rosji. Piwo było traktowane jako substytut imperialnego stoutu (russian imperial stout), który eksportowano w XVIII wieku z Wielkiej Brytanii na carski dwór. Imperialny stout był wówczas najmocniejszą odmianą porteru angielskiego. Napoleon na początku XIX wieku wprowadził blokadę kontynentalną, która miał być gospodarczym ograniczeniem dla Zjednoczonego Królestwa. W wyniku takiego obrotu wydarzeń we wschodniej Europie zaczęło brakowa ciemnego i mocnego piwa, które uwielbiano pić w czasie jesiennych i zimowych wieczorów. By zastąpić imperialny stout zaczęto warzyć podobne piwo w inspiracji o brytyjską recepturę, jednak w czasie produkcji korzystając z metod stosowanych przy warzeniu niemieckiego koźlaka, którego historię przedstawialiśmy w pierwszej części PSPL.
Choć porter bałtycki wywodzi się z tej samej rodziny piw co porter angielski, oba piwa mają zgoła odmienne charaktery. Z czasem porter angielski stawał się coraz słabszy, a bałtycki wręcz przeciwnie – stanowił pewnego rodzaju kontynuację najmocniejszych odmian porteru z Wielkiej Brytanii. Choć BJCP (Beer Judge Certiication Program) dopuszcza produkowanie porteru bałtyckiego w oparciu o drożdże górnej fermentacji, większość browarów warzy go używając drożdży dolnej fermentacji, czyli takich, na jakich oryginalnie powstawał porter bałtycki.
Porter bałtycki w Polsce
W Polsce browary warzą porter bałtycki odkąd ten gatunek powstał. Najstarszym polskim porterem bałtyckim, który wciąż można kupić w sklepach, jest Żywiec Porter. Recepturę tego piwa opracowano w 1881 roku.
Polskie portery bałtyckich wśród wielu znanych specjalistów od piwa uważane są za najlepsze na całym świecie. Na międzynarodowym portalu Ratebeer w kategorii 15 najlepszych porterów bałtyckich znajduje się 9 piw z polski. Wspomniana już organizacja BJCP wśród wzorcowych komercyjnych przykładów stylu wymienia trzy polskie portery bałtyckie. Nawet Michael Jackson, najbardziej znany krytyk piwny, wymienił w swojej książce (Great Beer Guide – 500 Classic Brews) trzy portery bałtyckie produkowane w Polsce.
W 2008 roku w Moskwie odbyła się II Gwiazdkowa Degustacja Porterów, gdzie spośród 31 zaprezentowanych piw rosyjscy degustatorzy jako najlepsze wybrali piwo Grand Imperial Porter z Browar Amber znajdującego się w Bielkówku. Rok później na tej samej degustacji zwycięzcą został Porter Warmiński z Browaru Kormoran, a na drugim miejscu uplasował się Żywiec Porter. W 2010 roku rywalizację ponownie wygrał Porter Warmiński. W 2011 roku Żywiec Porter został odznaczony brązowym medalem na konkursie The Australian International Beer Awards, odbywającym się w Melbourne.
Porter Warmiński jest jednym z najbardziej utytułowanych polskich porterów bałtyckich, szczególnie jeśli chodzi o piwa produkowane przez browary regionalne. To czarne złoto z Browaru Kormoran zostało nagrodzone również w 2012 roku na największym w Europie konkursie piwnym – European Beer Star. Rok później, na tym samym konkursie, złoty medal zdobyło piwo Komes Porter Bałtyki z Browaru Fortuna.
Sukcesy polskich porterów bałtyckich są naprawdę imponujące i dowodzi to faktu, że nasi rodzimi piwowarzy potrafią warzyć świetne piwa w tym stylu.
Źródła zdjęć: https://beerbliotek.com/baltic-porter-on-sale-at-systembolaget-7-august-2015/, https://beerrecipes.org/BJCP-2015-Style/30/9c-baltic-porter.html
