W czym pić piwo? Poradnik dla beergeeka

Niedawno na blogu pojawił się tekst opowiadający o ciekawych stylach piwa. Wpis ten udowadnia, że świat piwa jest równie bogaty jak ten dotyczący wina czy whisky. W dzisiejszym artykule możesz się przekonać, że ważny jest nie tylko sam trunek, ale również szkło, z jakiej masz zamiar go konsumować. Piwny świat pełen jest różnych rodzajów naczyń do picia piwa. Jedne z nich przeznaczone są do niezobowiązującego spożywania piwa w gronie znajomych, inne służą do degustacji i dokładnej oceny trunku, a jeszcze inne dedykowane są konkretnym stylom.

Kilka słów o piwie i szkle do piwa

W ostatnich latach rośnie nie tylko zainteresowanie piwem rzemieślniczym, lecz wzrasta też znaczenie degustacji, czyli spożywania trunku w celu oceny jego cech. Piwo ocenia się biorąc pod uwagę przede wszystkim trzy czynniki. Pierwszy z nich to wygląd, w którym uwzględniamy barwę, stopień klarowności czy pianę. Drugi to zapach, czyli wszystkie aromaty oraz substancje lotne. Trzeci czynnik to ocena ogólna, w której liczą się nasze odczucia w czasie degustacji.

W większości przypadków wygląd szkła nie jest przypadkowy, a jego zadaniem jest umożliwienie jak najlepszej oceny profilu zapachowego i smakowego danego stylu piwa lub ogólnie każdego piw w przypadku szkieł sensorycznych.

Kufel

Kufel jest jednym z najpopularniejszych i najstarszych naczyń służących do picia piwa. Można go spotkać w większości pubów i lokali, w których podaje się ulubiony trunek Polaków. Choć tekst ten traktuje o szkłach do piwa, kufel nie zawsze musi być wykonany z takiego materiału, bowiem bez problemu znajdziemy kufle ceramiczne, metalowe czy nawet drewniane. Również objętość tego naczynia może być różna. W polskich barach najczęściej spotkamy kufle o pojemności pół litra, jednak w krajach anglosaskich najpopularniejszą miarą objętości kufla jest tak zwana jedna pinta, czyli około 0,568 litra. Z kolei w Niemczech będziemy mogli napić się ze specjalnego kufla o nazwie Mass. Nazwa ta odnosi się do bawarskiej jednostki objętości naczynia równej 1,069 litra. Z nazwą taką można się spotkać również na terenie Czech i Moraw, aczkolwiek w tych rejonach objętość jest nieco inna. Czeski Mass mieści 1,415 litra piwa, a morawski 1,07 litra. Specjalny rodzaj kufla znają z pewnością osoby, które choć raz były na Oktoberfeście, czyli organizowanych od 1810 roku w Monachium dożynkach chmielnych. Na festynie październikowym piwo pije się ze szklanych litrowych kufli.

Najczęściej kufle produkuje się z grubego szkła lub ceramiki, a ich charakterystycznym elementem jest sporych rozmiarów ucho, dzięki któremu można wygodnie trzymać naczynie w dłoni. Kufel służy bardziej do zwyczajnego picia piwa w gronie przyjaciół niż do degustowania. Naczynie, ze względu na swoją prostą budowę, nie wykazuje specjalnych właściwości sensorycznych.

Przykładowe style piwa, które można pić z kufla: koźlak, jasny lager, ciemny lager, light lager, dry stout, irish red ale, märzen, strong lager, vienna lager, scottish ale.

Pokal

Pokal bardzo często bywa mylony ze standardową szklanką do piwa, choć podobieństwa obu szkieł są raczej znikome. W odróżnieniu od szklanki pokal jest kielichem, co oznacza, że naczynie to ma nóżkę. Standardową pojemnością dla pokala jest 0,33 lub 0,5 litra. W pubach i sklepach z piwem bardzo często można spotkać pokale z brandingiem konkretnych browarów. Pokal również nie jest typowym szkłem degustacyjnym. Jego największą zaletą jest szerokie zastosowanie. Z powodzeniem można z niego pić takie piwa jak pils w stylu czeskim, niemieckim lub amerykańskim, ciemny lager czy doppelbock.

Stange

Jedno z tradycyjny i nieskomplikowanych pod względem konstrukcji szkieł. Stange używany jest do delikatnych piw odznaczających się jasną barwą. Naczynie jest wąskie i ma cylindryczny kształt, dzięki czemu podkreśla cechy piwa pochodzące zarówno od słodu, jak i od chmielu. Co ciekawe, w Niemczech istnieje coś takiego jak Konwencja Kolońska, zgodnie z założeniami której piwo w stylu kölsch musi być podawane w takiej szklance o pojemności 0,2 litra. Piwni specjaliści zalecają to szkło do picia takich stylów piwa jak: wspomniany już kölsch oraz altbier, koźlak, lambic, gose, geuze czy faro.

Shaker (american pint)

Prosta w budowę szklanka, które rozszerza się na całej wysokości od dolnej do górnej części. Ma dość szeroki otwór. Zaletą tego modelu jest grubsze szkło, które sprawia, że naczynie jest wygodniejsze i bardziej funkcjonalne. Stosowanie shakera zaleca się do picia mniej zobowiązujących piw, określanych często mianem sesyjnych, z którymi kontakt nie wymaga zbytniego skupiania się na wychwyceniu aromatów i smaków.

Irish imperial pint

Następna z tak zwanych szklanek pintowych. Jest to dość szeroka szklanka, która ma zwężony dół i delikatne zwężenia na górze.

Nonic (british pint)

W budowie jest to szklanka zbliżona do shakera, jednak w górnej części ma ona specyficzne wybrzuszenia, które przybierają kształt pierścienia. Nad wybrzuszeniem szklanka subtelnie rozszerza się. Podobnie jak wszystkie szklanki pintowe, nonic sprawdza się bardziej przy zwyczajnym piciu sesyjnych piw niż przy degustacji, podczas której szczegółowo ocenia się wszystkie właściwości trunku.

Pilsner flute

Tym razem szkło, które jest dedykowane konkretnemu stylowi piwa. Jak łatwo się domyślić po nazwie, pilsner flute to naczynie przeznaczone do picia pilsów. Szkło to jest wysokie i zwęża się ku dołowi opartemu na okrągłej stopce. Pilsner flute ma podobne właściwości jak pokal, przez co należy rozumieć dobre trzymanie piany i optymalne ukazywanie barwy piwa. To wąskie i smukłe szkło cechuje się też prostymi liniami ścianek i pozwala w pełni oddać charakter piwa. Jakie piwa można pić z pilsner flute? Produkt ten najbardziej pasuje do pilsa w stylu czeskim, niemieckim i amerykańskim, ale bez problemu można pić z niego też takie piwa jak light lager czy vienna lager.

Snifter

Określenie to znają z pewnością miłośnicy brandy i koniaku, bo naczynie powstało z myślą do degustowania właśnie tych trunków. Jego nazwa odnosi się do najważniejszej cech szkła, czyli do przechwytywania silnych aromatów. Warto zaznaczyć, że sniff z angielskiego oznacza wąchać. Snifter, podobnie jak pokal, ma nóżkę, jednak kształt czaszy kielicha jest bardziej pękaty. Dzięki temu za sprawą kolistych ruchów można wprawić piwo w wirowanie, pozwalając na intensywne wyeksponowanie wszystkich aromatów zawartych w degustowanym przez nas trunku. Czasza szkła jest szeroka na dola i zwęża się na dole. Taka konstrukcja przekłada się na optymalniejsze kumulowanie zapachów. Używanie sniftera zalecane jest w przypadku degustacji piw mocno ekstraktywnych i odznaczających się wysoką zawartością alkoholu, bowiem takie piwa dysponują szerokim wachlarzem aromatów, które prezentowane naczynie pozwoli nam łatwiej wychwycić. Style piwa, przy których warto skorzystać ze sniftera to na przykład: barley wine, belgian pale ale, belgian strong dark ale/quadrupel, russian imperial stout, lambic, gueze, scotch ale, tripel, imperial IPA czy old ale.

Tulip

Szkło, którego nazwa odnosi się do kształtu naczynia przywodzącego na myśl tulipana. Konstrukcja tego szkła jest bardzo przemyślana i podobnie jak w przypadku sniftera, pozwala na odpowiednią kumulację substancji lotnych. Naczynie odznacza się zwężeniem w górnej części i gwałtownym rozszerzeniem w części dolnej. Dzięki temu nie tylko wyczujemy aromaty, który mogłyby nam uciec ze szkła w czasie degustacji ze zwykłej szklanki, ale również wpłyniemy na utrzymanie się piany. W tulipie można pić wiele stylów piwa, jednak zaleca się spożywać z niego takie trunki, w których mocny nacisk kładziony jest na aromat, czyli na przykład: belgian pale ale, belgian stron dark ale, gueze, lambic, saison, wild ale, gueze, flanders oud bruin, flanders red ale, imperial IPA czy scotch ale.

French jelly glass

Ta szklanka rzadko bywa wykorzystywana przez beergeeków, jednak warto o niej wspomnieć ze względu na wygodę jej użytkowania. French jelly glass powstała jako naczynie do owocowych galaretek, stąd też nazwa. Grube szkło oraz charakterystyczna konstrukcja, pozwalająca pewnie trzymać szklankę w dłoni, sprawiły, że miłośnicy piwa zaczęli wykorzystywać tę szklankę do picia swojego ulubionego trunku. French jelly glass dobrze nadaje się do picia niektórych piw belgijskich, takich jak witbier czy lambic. Bardzo dobrze sprawdza się też w przypadku piw owocowych czy radlerów. Używanie w przypadku witbiera i lambica wynika głównie z faktu, że french jelly glass jest jednym z firmowych szkieł takich browarów jak Hoegaarden czy Cantillon.

American wheat beer glass/witbier glass

Szkło to, jak wiele innych szkieł znanych wśród entuzjastów piwa, powstało we współpracy Spiegelau z Bell’s Brewery z Michigan. Zamysłem było stworzenie idealnego naczynia, które pozwoliłoby oddać pełnię charakteru zarówno amerykańskich, jak belgijskich piw pszenicznych. Zanim powstało american wheat beer glass jeden z najsłynniejszych producentów szkła do alkoholi wraz z uznanym amerykańskim browarem organizowali szereg degustacji, które pozwoliły zaprojektować szkło pozwalające uchwycić maksimum smaku i wszystkie aromaty we wspomnianych już piwach ze Stanów Zjednoczonych i Belgii.

American wheat beer glass/witbier glass charakteryzuje się obszerną górną częścią, która dba o to, by aromaty piw pszenicznych nie uciekały ze szkła. Dzięki skrupulatnie zaprojektowanemu otworowi piwo może w sposób równomierny rozkładać się na podniebieniu, co gwarantuje optymalne odczucia smakowe podczas degustacji. Kształt dolnej części umożliwia wprowadzanie piwa w ruch, wpływając na utrzymywanie aromatycznej piany, która ma niemałe znacznie w przypadku większości piw pszenicznych.

IPA glass

Za powstanie tego szkła również odpowiedzialna jest niemiecka firma Spiegelau, która w tym przypadku podjęła się współpracy z Samem Calagionem (piwowar z Dogfish Head) i Kenem Grossmanem (piwowar z Sierra Nevada), czyli amerykańskimi specjalistami w warzeniu piw w stylu india pale ale. Projektowanie IPA glass poprzedzone byłą serią intensywnych paneli degustacyjnych, w wyniku których powstało osiem modeli prototypowych. Na rynek ostatecznie trafił najlepszy zdaniem większości.

W projekcie IPA glass najważniejsza była możliwość ukazania pełnego profilu bardzo zapachowego bardzo aromatycznych chmieli amerykańskich. Duże znaczenie miało też to, by szkło było w stanie utrzymywać pięknie prezentującą się pianę i uwypuklać walory smakowe piw w stylu india pale ale i american india pale ale.

Stout glass

Kolejne dzieło przedsiębiorstwa Spiegelau. Tym razem projekt powstał przy współpracy z browarami Left Hand Brewing Company oraz Rogue Ales, które specjalizują się w piwach typu stout. Jak w przypadku wszystkich szkieł do piwa z oferty Spiegelau prace projektowe poprzedzone były warsztatami degustacyjnymi i konsultacjami. Szklanka ta pozwala uwydatnić wszystkie najważniejsze właściwości piw w stylu stout.

Krosno IPA Glass

Krosno to polska huta szkła, która po sukcesie IPA glass ze Spiegelau zaczęła projektować identyczną szklanką przeznaczoną do picia piw w stylu india pale ale. Niemiecka firma zarzuciła jednak polskiemu przedsiębiorstwo kopiowanie ich produktu i żądała natychmiastowego jego produkcji. W przeciwnym razie sprawa mogłaby się skończyć w sądzie. Krosno postanowiło więc zaprojektować swoją szklankę do wspomnianego typu piw. Trzeba przyznać, że polskiemu producentowi udało się całkiem nieźle, bowiem stworzył on produkt, który ciekawie się prezentuje, jest funkcjonalny i oddaje walory piw typu APA, IPA czy AIPA.

Craft Master One

Craft Master One to nowoczesna szklanka degustacyjna o nieocenionych właściwościach sensorycznych. Można powiedzieć, że jest czymś pomiędzy IPA glass a stout glass, jednak ma znacznie szersze zastosowanie, bowiem można z niej pić praktycznie wszystkie style piwa. Craft Master One powstało z inicjatywy firmy Rastal, odpowiedzialnej również za zaprojektowanie specjalnego kieliszka degustacyjnego, o którym jeszcze opowiemy w tym tekście. Niemiecka firma chciała wyprodukować szkło, które pozwalałoby na optymalną ocenę sensoryczną rozmaitych stylów piwa, jednak przy jednoczesnym zapewnieniu maksymalnej wygody użytkowania. Craft Master One ma specjalny kształt, który zwiększa intensywność odczuwanych podczas degustacji aromatów i smaku. W dodatku konstrukcja szkła pozwala na wygodne trzymanie go w dłoni, dzięki czemu dzieło firmy Rastal może stanowić doskonały wybór w kwestii naczynia codziennego użytku.

TeKu

Ten innowacyjny kieliszek degustacyjny jest promowany przede wszystkim przez firmę Rastal, która w swojej ofercie ma go w serii Beer de Luxe, w której znajdziemy wyłącznie produkty wyróżniające się najwyższą jakością. TeKu już od kilku lat cieszy się ogromną popularnością wśród beergeeków. Choć naczynie to przypomina bardziej kieliszek do wina niż standardowe szklanki do wina, jest świetną propozycją do degustacji piwa w domowym zaciszu. W czasie European Beer Star 2012 TeKu otrzymało od jury tytuł najbardziej uniwersalnego modelu szkła do piwa. Zdobycie takiego wyróżnienia było możliwe dzięki temu, że naczynie to znakomicie podkreśla walory aromatyczne i smakowe każdego gatunku piwa. Na rynku dostępne są dwie wersje TeKu, które różnią się od siebie nieco kształtem.

Sensorik

Kolejny rewelacyjny kieliszek degustacyjny, które bez wątpienia przypadnie do gustu zwolennikom piwnych degustacji w eleganckim tonie. Sensorik to wspólna inicjatywa firmy Sahm i Markusa Del Monego, mistrza świata sommelierów. Już same podmioty odpowiedzialne za ten projekt gwarantują, że mamy do czynienia z produktem co najmniej wyjątkowym. Ten model skonstruowano tak, by mógł służyć do kompleksowej oceny każdego piwa. Budowa kieliszka znacznie poprawia ocenę właściwości zapachowych i smakowych degustowanego trunku. Zwężenie czaszy ku górze umożliwia kumulowanie się aromatów, a rozszerzająca się górna część szkła sprawia, że piwo w sposób równomierny rozkłada się na języku. Obecność szkła Sensorik na rynku nie obyła się bez zasłużonych nagród. W 2013 roku szkło otrzymało nagrodę Red Dot Design Award w kategorii Product Design, a w 2015 nominowano je do German Design Award.

Hamburg

Choć niektórym mogło się wydawać, że na rynku jest już wystarczająco dużo szkła do piwa, zarówno tego do codziennego użytku, jak i bardziej degustacyjnego, firma Sahm pokazała, że zawsze jest miejsce na nowe kształty oraz innowacyjne rozwiązania. Hamburg jest traktowany jako ekskluzywny kieliszek degustacyjny o niepowtarzalnych właściwościach innowacyjnych. W celu stworzenia tego szkła Sahm zastosowało kilka niezwykłych rozwiązań. W dodatku jest to efekt współpracy niemieckiego przedsiębiorstwa ze znanym na całym świecie piwnym sommelierem – Oliverem Wesselohem. Na uwagę zasługują tu nie tylko rozwiązania konstrukcyjne, ale również zastosowane materiały, czyli najwyżej jakości szkło kryształowe. Najciekawszym elementem jest pusty obszar we fragmencie nóżki naczynia. Przestrzeń ta pozwala na optymalną ocenę barwy wszystkich piwnych stylów, czego nie oferuje żadne z prezentowanych w tym tekście szkieł. W dodatku owo puste miejsce umożliwia lepszy rozwój aromatu, podnosząc jakość degustacji.

Weizen glass

Szklanka przeznaczona do piw pszenicznych w stylu niemieckim, tzw. hefeweizen. Szkło jest wysokie i smukłe, a charakterystyczna przewężenie w dolnej części naczynia umożliwia kumulowanie się delikatnych aromatów piwa oraz utrzymywanie się wysokiej piany czapy, która jest jedną z nieodzownych cech piwa w tym stylu. W szklance tej można pić takie piwa jak: hefeweizen, dunkelweizen, kristalweizen, weizenbock, rauchweizen czy gose.

Źródła zdjęć: https://www.dollartree.com/household/kitchen-dining/Mugs/Dimpled-Glass-Beer-Mugs-19-5-oz-/500c526c1218p329757/index.pro, https://www.nisbets.co.uk/chef-and-sommelier-sensation-stemmed-beer-glasses-320ml/cj525, https://get.taphunter.com/mg_01beer_kl03-jpg/, http://steamworksbrewing.com/durango-colorado-beer/, http://gluteninbeer.blogspot.com/2014/01/guinness.html, http://www.drinkstuff.com/products/product.asp?ID=216, https://get.taphunter.com/blog/a-guide-to-beer-glassware/, http://www.truebeer.com/Snifter-Beer-Glass-Set_p_575.html, https://www.kegworks.com/anchor-hocking-belgian-beer-glass-13-oz, http://www.premiergourmet.com/hoegaarden-white-ale-6-pk-786150000366.html, https://www.kegworks.com/spiegelau-american-wheat-witbier-glass-pack-of-4-designed-with-bells-brewery, https://www.crateandbarrel.com/spiegelau-ipa-glass/s688663, https://www.crateandbarrel.com/spiegelau-stout-glass/s334573, https://sklep.krosno.com.pl/glowna/1183-szklanka-do-piw-rzemieslniczych-400ml.html, http://ifworlddesignguide.com/entry/151848-craft-master-one/, https://www.greatfermentations.com/, http://www.sahm.de/en/categories/beer/products/sensorik, http://www.sahm.de/en/categories/beer/products/hamburg-v2, https://www.quora.com/The-size-of-a-beer-glass-in-Germany-is-so-huge-is-that-normal-to-the-size-in-other-countries